مدیریت صحیح خوراک‌دهی و آخور یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر مصرف گاو و تولید شیر است. گاوها به‌طور طبیعی رفتار تغذیه‌ای رقابتی و پرخاشگرانه‌ای دارند. به همین دلیل کنترل رفتارهای رقابتی ذاتی آن‌ها باید مدیریت آخور سبب افزایش مصرف ماده خشک (DMI) شوند. افزایش هر یک کیلوگرم ماده خشک مصرفی معادل افزایش تولید دو کیلوگرم شیر در گاوهای هلشتاین است (Grant, 2015).

عوامل مهم در تحریک افزایش مصرف خوراک:

دادن خوراک تازه، زیر و رو کردن خوراک (پوش‌آپ)و تعداد دفعات دوشش. 

دو نوبت خوراک‌دهی روزانه سبب افزایش قابل توجه بازده تولید شیر می‌شود. تحقیقات Sova et al.  (2013)  نشان داده است که در استراتژی دو نوبت خوراک‌دهی، خوراک به مدت بیشتری در طول روز در دسترس بوده، کمتر توسط گاو جدا می‌شود و مصرف ماده خشک و تولید شیر را به ترتیب 1.4 و ۲ کیلوگرم در روز افزایش می‌‌دهد.
با این‌حال، افزایش دفعات خوراک‌دهی به چهار یا حتی پنج بار در روز سبب کاهش مصرف ماده خشک و زمان استراحت می‌شود (DeVries et al., 2005). 
البته خوراک‌دهی مکرر خوراک به‌ویژه در شرایط استرس حرارتی باعث کاهش جداسازی خوراک و بهبود مصرف می‌شود. اما اگر بخواهید بر اساس روتین دامداری دو نوبت خوراک‌دهی انجام دهید توصیه می‌شود خوراک به نسبت 40 درصد صبح و 60 درصد عصر تقسیم شود.(Hart et al., 2014)
زیر و رو کردن خوراک (پوش‌آپ) یکی از ساده‌ترین و کم‌هزینه‌ترین استراتژی‌های مدیریتی است که دامداران می‌توانند اجرا کنند و تفاوت تولید شیر را در کوتاه‌ترین زمان مشاهده کنند. بر اساس تحقیقات Bach et al. (2008)، در گله‌هایی که خوراک به‌طور مرتب زیر و رو می شد در مقایسه با گله‌هایی که این کار را انجام نمی‌دادند، به طور میانگین بیش از 3.5 کیلوگرم شیر بیشتری تولید می‌کردند.

تعداد وعده‌های غذایی بیشتر در طول روز با افزایش ترکیبات شیر، به‌ویژه چربی شیر، همراه است. وعده‌های غذایی بیشتر باعث حفظ pH شکمبه در محدوده‌ای پایدارتر و بهبود الگوهای تخمیر می‌شود که به نوبه خود به افزایش تولید چربی شیر کمک می‌کند. از سوی دیگر، اگر پوش آپ خوراک به‌طور مناسب انجام نشود، فاصله زمانی طولانی بین وعده‌های غذایی به وجود آمده که می‌تواند منجر به کاهش pH شکمبه پس از مصرف یک وعده غذایی بزرگ شود. این وضعیت ممکن است باعث بروز اسیدوز شکمبه ای تحت‌حاد و کاهش چربی شیر شود.
زیر و رو کردن مکرر خوراک می‌تواند در ماه‌های گرم تابستان از گرم شدن و فساد خوراک دام جلوگیری کند. توزیع مجدد خوراک در طول آخور از تجمع گرما در توده‌های TMR جلوگیری کرده و کیفیت جیره را حفظ می‌کند، که این امر به افزایش مصرف خوراک کمک می‌کند.

به دلیل رقابت شدید گاوها در یک تا دو ساعت اول پس از خوراک‌دهی، پوش‌آپ خوراک در این بازه بسیار مهم است (Grant, 2015).  زیر و رو کردن خوراک دو بار در هر ساعت در مقایسه با یک‌بار در هر ساعت طی دو ساعت اول پس از خوراک‌دهی، سبب افزایش  1.8 کیلوگرمی شیر و  بهبود بازده تغذیه بدون تأثیر منفی بر زمان استراحت می‌شود (Armstrong et al., 2008).
انگیزه گاو برای خوردن پس از ۳ ساعت افزایش می‌یابد، به همین علت توصیه می‌شود که گاوها بیش از این زمان بدون خوراک نمانند(Schutz et al., 2006). زمانی که گاوها به مدت 10 ساعت (معمولاً در طول شب) بدون خوراک باشند و یا دسترسی به آخور محدود شود DMI به میزان ۱.۵ کیلوگرم در روز کاهش می‌یابد (Collings et al., 2011).
از سوی دیگر، زمانی که گاوها در طول شب (از ساعت 12 تا 6 صبح) دسترسی نامحدود به خوراک داشته باشند، تولید شیر به میزان ۳.۵ کیلوگرم در روز و زمان استراحت 1.8 برابر افزایش یافت (Matzke and Grant, 2002).

مدیران می‌توانند با استفاده از این استراتژی‌های خوراک‌دهی بدون نیاز به سرمایه روزانه ۰.۵ کیلوگرم مصرف ماده خشک را به ازای هر راس گاو افزایش دهند:

•    دسترسی پیوسته به خوراک
•    خوراک کاملاً مخلوط (TMR) دو بار در روز 
•    پوش‌آپ خوراک هر نیم ساعت طی دو ساعت اول پس از خوراک‌دهی
•    خالی نماندن آخور به مدت بیش از سه ساعت
•    هدف‌گذاری برای ۳ درصد پسماند خوراک در آخور

جهت راهنمایی برای مدیریت بهتر دامداری و مشاوره تخصصی جیره از طریق شماره‌های مندرج در قسمت راه‌های ارتباطی با متخصصین ما در تماس باشید.
 
تهیه و تنظیم: نفیسه نجار