برای برآمدن از پس هزینههای نگهداری باید بتوانیم گاوی با شیردهی بیشتر داشته باشیم. تنها راه داشتن شیر بیشتر افزایش سلولهای شیردهی پستان گاو است. هر سلول تنها یه قطره شیر ترشح میکند اگر شما قطرات بیشتری میخواهید نیاز به سلولهای بیشتری دارید.
تعداد سلولها تحت کنترل هورمونی از جمله انسولین، پرولاکتین، سوماتوتروپین (هورمون رشد) و بسیاری هورمونهای دیگر میباشد. از آنجایی که هورمون رشد طی 50 الی 80 روز در شیر به حداکثر مقدار خود میرسد و از طرف دیگر مقدار انسولین در این زمان پایین است، مشاهده شده است که تولید شیر گوسالهها در این روزها افزایش داشته و سپس شروع به پایین آمدن میکند، این افزایش و کاهش متعاقب شیر را سیکل شیردهی مینامیم که بطور کلی تحت کنترل هورمونی است.
عواملی همچون مدیریت ضعیف، عدم آسایش گاو، بیماریها و گرما میتواند سبب کاهش شیردهی شود. تقریبا امکان ندارد در صورت کاهش تولید شیر حیوان مجدد به چرخه شیردهی مطلوب بازگردد .
آنچه سلولهای ترشحی را در بالاترین سطح خود نگه میدارد کنترل سطوح ثابت هورمونهایی مانند پرولاکتین و سطوح بالاتر اکسی توسین است.
میدانیم که پیش از رسیدن به پیک تولید، تولید شیر باعث افزایش دریافت ماده خشک توسط دام می شود اما پس از این دوره دریافت ماده خشک سبب بالا رفتن تولید شیر میگردد.
همچنین میدانیم که بطور متوسط به ازای هر کیلوگرم شیر در پیک تولید گاو 270 کیلوگرم شیر بیشتری نسبت به دوره شیردهی تولید میکند که این عدد در پنجاه روز اول شیردهی معادل 300 کیلوگرم شیر بیشتر نسبت به دوره شیردهی میباشد .
پس از اینکه دوره شیردهی گذشت اثرات هورمون رشد کاهش و اثرات انسولین افزایش مییابد در نتیجه گاو شیر کمتری تولید کرده و شروع به چاق شدن میکند تا برای دوره آبستنی بعدی آماده شود .
آیا با افزایش انرژی جیره گاوهای تازهزا میتوان جلوی بالانس منفی انرژی در گاوها را گرفت؟
بالانس انرژی منفی در گاوها جنبه ی ژنتیکی دارد، زمانی که گاوهای با تولید بالا انتخاب میکنیم در واقع این گاوها بالانس منفی انرژی طولانی تری دارند بنابراین جیره ی با انرژی بالا تاثیری در بالانس منفی انرژی ندارد.
اتفاقی که میافتد این است که جیره با انرژی بالا تولید شیر را افزایش میدهد و انرژی بیشتری به سلولهای شیری میرساند اما تاثیری بر بالانس انرژی منفی ندارد.
دادن مکملهای چربی طی دو هفته اول پس از زایش نه تنها کمکی به بالانس انرژی نمیکند بلکه سبب آسیب بیشتر به کبد نیز میشود، زیرا در این دوره حیوان در حال از دست دادن چربیهای بدن خود میباشد.
کبد در حال موبیلیزه کردن چربیها بوده و اضافه کردن مکملهای چربی موجب فشار و آسیب بیشتر به کبد میشود.
هدف نهایی در گاوهای شکم اول در روز هفتاد پس از شیردهی با 3 وعده دوشش 38 لیتر و در گاوهای چند شکم در روز 50 بعد از شیردهی 48 لیتر میباشد.
در گاوهای چند شکم، بعد از پیک تولید کاهش تولید شیر بصورت میانگین ماهیانه 10 % و در شکم یک ها 8% میباشد .
نکته جالب اینکه طی فاز پس از اوج تولید، سلولهای شیری که از دست میروند بسیار بیشتر از سلولهای جدیدی است که جایگزین میشوند.
درصورتیکه جیره حاوی مواد مغذی بیشتر از نیاز گاو بعد از دوره اوج تولید به گاو بدهیم نه تنها منجر به تولید شیر بیشتر نمیشود بلکه به دلیل اثر انسولین سبب چاق شدن گاو می شود.
شما باید نمودار گله خود را یک بار در ماه به منظور مشخص کردن پیک واقعی تولید در گاوهای چند شکم زا و نیز شکم اولها رسم کنید، از این طریق میتوانیم اهدافتان را پایش و مشکلات را پیش از جدی شدن مشخص کنید.
درصورتیکه گاو انرژی کافی از جیره دریافت نکند حیوان دچار کاهش وزن می شود، از سمت دیگر نشاسته بالا در جیره، گاو را مستعد اسیدوز تحت بالینی میکند.
دامداران و متخصصان تغذیه گاو شیری باید اهمیت ویژهای برای نمودار شیردهی قائل شوند که بستگی به خوراک و مدیریت مطلوب دارد، ضمنا دامداران باید بکوشند هرچه سریعتر گاو را به پیک تولید برسانند و در نظر داشته باشید منحنی شیردهی تحت کنترل هورمونی اتفاق میافتد.
مهمترین نکته این که به هیچ عنوان با طبیعت دام مبارزه نکنید زیرا همیشه دام پیروز است.
از دیدگاه دکتر پتن مهمترین امر در دامپروری ها، ویتامین M یا در واقع مدیریت میباشد.