در این مقاله به دلایل کاهش تولید شیر در گله، ناتوانی در افزایش شیر تولیدی و شیردهی‌های کوتاه و پیک‌های نامناسب و حل مشکل کاهش تولید شیر در گله خواهیم پرداخت. ولی در آغاز باید بدانیم چه انتظاراتی از گاو هلشتاین می‌توانیم داشته باشیم.

تولید شیر مورد انتظار

الف) میانگین تولید شیر روزانه گاوهای هلشتاین در شرایط معمول تغذیه‌ای و مدیریت بهینه خوراک باید حداقل ۳۲ کیلو شیر ۳/۵ درصد چربی باشد. گله‌های با تغذیه و مدیریت خوراک خوب باید حداقل میانگین ۳۶/۸ تا ۴۱/۴ کیلو شیر ۳/۵% چربی یا حتی بیشتر داشته باشند.

ب) میانگین پیک تولید گاوهای شکم یک حدودا باید ۳/۲ تا ۶/۴ از میانگین گله بالاتر باشد. گاوهای شکم ۲ یا بالاتر معمولا ۶/۸ تا ۱۳/۶ کیلو بیشتر از میانگین گله شیر تولید می‌کنند. تفاوت‌های بیشتری در مورد سطوح تولید بالاتر وجود داشته باشد. بیشتر تلیسه‌ها و گاوهای بالغ بین هفته‌های ۵ تا ۱۰ پس از زایش به پیک می‌رسند.

ج) پس از اینکه دام‌ها به پیک رسیدند، میانگین کاهش در تولید ماهانه گاوها حدودا بین ۱۰ تا ۱۵% برای کل گله خواهد بود. گله‌هایی که خوب مدیریت می‌شوند ممکن است کاهش تولید شیر کمتری را تجربه کنند. در اواخر دوره شیردهی گاوها ممکن است کاهش تولید شیر در حد ۱۲ تا ۲۰ درصد نیز تجربه کنند. منحنی‌های شیردهی می‌توانند برای تعیین هر انحرافی از مقدار مورد انتظار بکار روند.

پیک‌های کم

الف) از لحاظ نرخ بالای ورم پستان بالینی یا تحت بالینی گله را ارزیابی کنید.

– نمونه‌های شیر تک تک گاوها را با استفاده از روش ورم پستان کالیفرنیایی ارزیابی کنید. میانگینSCC (somatic cell count)  باید زیر ۳۰۰ هزار باشد.

– در کل گله باید ۱۰ درصد یا کمتر از ۱۰ درصد از گاوها ۲ مثبت یا بیشتر در تست کالیفرنیایی در ۴ کارتیه داشته باشند؛ ۱۰ درصد یا کمتر از آن باید ۳ مثبت در یکی یا تعداد بیشتری از کارتیه ها داشته باشند.

– حداقل ۷۰ درصد از گاوها در یک برنامه کنترل SCC باید اسکور خطی ۱ و ۲ داشته باشند.

– اگر بیش از ۲۰ درصد از سرپستان‌ها شواهدی از ساییدگی، برگشتگی، بریدگی، یا زخم داشته باشند، احتمالا بهداشت سر پستان دچار مشکل شده است.

– سیستم شیردوشی و عملیات شیردوشی را دوباره بررسی کنید. در صورت وجود ورم پستان بالینی و تحت بالینی تولید شیر در گاوداری ممکن است به اندازه ۲۵ تا ۵۰ درصد ظرف چند هفته کاهش یابد.

– در صورت وجود اخطار، نمونه‌های شیر را کشت دهید.

– برنامه غوطه‌ورسازی پیش- و پس- از شیردوشی و نیز درمان‌های روتین گاوهای خشک را مطابق با توصیه‌ها برقرار کنید.

– موارد تغذیه‌ای که باید در این موارد مورد بررسی قرار بگیرند عبارتند از سطح فعلی پروتئین، روی، سلنیوم، و ویتامین A و E. کل جیره یا تک تک اجزای آن را برای وجود کپک و قارچ بررسی کنید.

ب) پیچیدگی‌های پیرامون زایش نظیر ورم پستان، متریت، کتوز، و جابجایی شیردان می توانند پیک شیر را کم کنند. تغذیه نامناسب در دوره خشکی، به ویژه در دوره کلوز-آپ می توانند اثر داشته باشند. جیره های دوره انتقال، و عملیات خوراک دهی را به دقت بررسی کنید و همچنین اوایل دوره خشکی را.

ج) شرایط ضعیف کننده دام مثل مشکلات پا و سم، آسیب های ریه حاصل از پنومونی یا انگل‌های ریه، و آسیب‌های روده‌ای حاصل از عفونت روده می‌تواند پیک تولید شیر را کم کنند.

د) مصرف کافی علوفه و فیبر موثر برای حفظ سلامت شکمبه و تولید شیر ضروری هستند. حداقل گاوها باید ۱/۴ درصد از وزن بدنشان ماده خشک علوفه مصرف کنند. حداقل مقدار مصرف علوفه و NDF باید به ترتیب ۰/۸ و ۱/۲ درصد وزن باشد.

ه) کمبودهای جدی مواد مغذی یا عدم توازن در انرژی، پروتئین، کلسیم، فسفر، منیزیم، گوگرد، و نمک می تواند به کاهش پیک تولید منجر شود.

و) وقتی کم خونی شدید یا مداوم باشد، تولید می تواند به طور منفی تحت تاثیر قرار بگیرد. دلایل احتمالی کمبودها می تواند پروتئین، آهن، مس، کبالت، یا سلنیوم باشد. انگل‌های داخلی و خارجی نیز می توانند موجب کم خونی شوند.

ز) چاقی مفرط گاوها در اواخر شیردهی، یا دوره خشکی، ممکن است ماده خشک مصرفی گاوهای تازه‌زا را در آینده کاهش دهد. این عامل می‌تواند خطر مشکلات متابولیکی، از جمله کتوز، را در زمان زایش کاهش دهد.

ح) مصرف آب ناکافی از سیستم ناکارآمد آبخوری یا کیفیت بد آب می‌تواند تولید شیر را تحت تاثیر قرار دهد. وقتی مصرف آب کمتر از حد مورد انتظار است دلیل هدررفت آب را بررسی کنید.

ط) شلوغی بیش از حد در فری استال‌ها می‌تواند تولید شیر را کاهش دهد. وقتی گاوها بیش از حد سرپا می‌ایستند، این می‌تواند موجب استرس و خستگی شود و تولید شیر را کاهش دهد.

ی) آمارها را بررسی کنید تا ببینید که آیا گاوها ۷ تا ۸ هفته دوره خشکی داشته‌اند یا خیر.