در بخش اول مقاله (بخش اول را می توانید در اینجا مطالعه نمائید) عنوان شد که مقایسه مکمل‌های گاو شیری از روی نام و قیمت آن‌ها نمی‌تواند معیار درستی برای انتخاب یک مکمل دام (مکمل گاو شیری) مناسب باشد. همچنین به بررسی مقادیر استاندارد مواد معدنی در یک کیلوگرم مکمل دام (مکمل گاو شیری) استاندارد پرتولید پرداختیم. همانند بخش اول مقاله معیار ما برای مصرف مکمل گاو شیری یک درصد کنسانتره خوراک گاو شیری (معادل ۱۵۰ الی ۱۷۰ گرم مکمل گاو شیری) می‌باشد تا شما بتوانید مقایسه بهتری نسبت به یک مکمل دام (مکمل گاو شیری) استاندارد با مکمل گله خودتان داشته باشید.

ویتامین ها:

خوب است بدانید در بالانس جیره خوراک دام مواد معدنی موجود در مواد خوراکی جیره نظیر جو، ذرت ، سویا و غیره به عنوان منبع تامین کننده بخشی از مواد معدنی محاسبه می‌شوند اما در خصوص ویتامین‌ها متخصصان تغذیه ویتامین‌های موجود در خوراک را صفر در نظر می‌گیرند و مکمل دام (مکمل گاو شیری) را تنها منبع تامین کننده ویتامین‌ها می‌دانند. پس اهمیت ویتامین‌ها در مکمل گاو شیری بسیار زیاد می‌باشد.

**** نکته مهم : متاسفانه به خاطر رقابت‌های غیر علمی در بازار میزان مصرف ویتامین‌ها بیش از استاندارد می‌باشد که ضررهای اقتصادی زیادی را متوجه دامدار می‌کند. بنابراین به اندازه نیاز دام به آن‌ها بخورانید.

• ویتامین A:  مقدار مورد نیاز ویتامین A در زمان‌های مختلف سال متفاوت است. اصولاً در زمان‌هایی که استرس در دامداری بیشتر باشد (مثل دوران انتقال، تابستان، واکسیناسیون، بیماری و غیره ) مقدار مورد نیاز ویتامین A در مکمل گاو شیری بالاتر است. همچنین ویتامین A به علت تاثیر مثبت بر روی باروری و سیستم ایمنی قبل از آبستنی نیز مصرف بالاتری دارد. با توجه به معیار ما برای مصرف مکمل گاو شیری برای دسته گاو پرتولید (۱۵۰ الی ۱۷۰ گرم) مقدار ۵۵۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU) در هرکیلوگرم مناسب است. بالا بردن مقدار ویتامین A تا ۸۵۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU ) در هرکیلو گرم مکمل گاو برای تابستان هم توصیه می‌شود.
• ویتامین D3: بسیاری از ما شنیده یا خوانده‌ایم که تابش آفتاب به تولید ویتامین D3 کمک می‌کند و در سرزمین ما که در بسیاری از مواقع سال آفتابی است می‌توان از این موهبت استفاده نمود اما گاو شیری در دامداری صنعتی غالبا در زیر سایبان قرار داد پس برای ویتامین D3 مقدار ۲۰۰۰۰۰ واحد بین المللی (IU) در هرکیلوگرم مکمل گاو شیری می‌تواند مناسب باشد.
• ویتامین E : ویتامین E را به عنوان یک آنتی اکسیدان قوی می‌شناسند. در سال‌های اخیر اهمیت این ویتامین بیش از پیش برای همه دامداران به اثبات رسیده است. همانند ویتامین A میزان مصرف ویتامین E نیز در زمان‌های مختلف متفاوت است. نتایج افزایش ویتامین E در دوران انتقال چشمگیر است. بهتر است برای مکمل گاو شیری پرتولید بین ۴۰۰۰ تا ۵۰۰۰ واحد بین المللی (IU) ویتامین E درنظر بگیریم اما با توجه به اهمیت این ویتامین در دوران انتقال و میزان کم مصرف خوراک دام (ماده خشک)  بهتر است در هر کیلوگرم مکمل گاو شیری انتظار زایمان (بدون نمک آنیونیک) و تازه‌زا با میزان مصرف به ترتیب ۱۲۰ گرم حداقل ۱۲۰۰۰ تا ۱۶۰۰۰ واحد بین المللی (IU) و در مکمل انتظار زایمان  (با نمک آنیونیک) با مصرف ۵۰۰ گرم در روز ۴۰۰۰ واحد بین المللی (IU) ویتامین E درنظر گرفته شود.
• ویتامین بیوتین یا H2: مصرف بیوتین در گله‌هایی که مشکل سم و لنگش دارند بیشتر است. به طور کل برای مکمل گاو شیری پرتولید ۱۳۵ میلی‌گرم بیوتین کاملا کافی است و مطابق استاندارد می‌باشد.

نویسنده : مهندس حسین یزدانی