شاخصهای جایگاه گاوهای دوره انتقال برای طراحی و تامین رفاه دام در این مقاله بحث میگردد.
شاخص گاو انتقالی (Transition Cow Index) که توسط دکتر Nordlund در سال ۲۰۰۶ مطرح شد این امکان را فراهم کرد تا ما برنامههای مدیریتی دوره انتقال را به درستی بررسی کنیم. ۵ فاکتور اصلی دراین شاخص تاثیر گذارند که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد:
– فضای آخور در هر دو دوره پیش و پس از زایش؛
– حداقل کردن جابجایی بین اصطبلها و استرسهای اجتماعی در دوره پیرامون زایش و بهویژه ۱۰ روز پیش از زایش؛
– افزایش آسایش گاو در طول این دوره با افزایش اندازه و ابعاد استالها؛
– سطوح شنی برای استراحت که گاو روی آن میخوابد؛
– استفاده از یک روش غربالگری کارآمد و مطمئن در شناسایی گاوهایی که نیازمند مراقبتهای خاص و توجه ویژه هستند.
مهمترین تعیین کننده عملکرد گاوهای دوره انتقالی در صنعت امروز فضای آخور است به طوری که همه گاوها به طور همزمان قادر باشند خوراک مصرف کنند. حداقل فضای ۷۶ سانتیمتری در دوره پیش و پس از زایش برای یک دوره ۹۰ دقیقهای پس از ریختن خوراک و پس از هر وعده شیردوشی بسیار ضروری است. احتمالاً گاوهای پیش از زایش از فضای بیشتر از ۷۶ سانتیمتر نیز سود خواهند برد.
محاسبه فضای آخور در یک روز خاص به نظر منطقی نمیرسد چرا که تعداد گاوهای وارد شده و خارج شده از بهاربند در حال تغییر است. بهترین راه این است که میانگین تعداد دام در بهاربند را برآورد کنید. برای این کار تعداد زایشها در هفته را برای سال قبل محاسبه کنید. یعنی تعداد زایشهای سال گذشته را بر ۵۲ تقسیم کنید. سپس این عدد را در تعداد گاو هدف در بهاربند ضرب کنید. اگر فضای آخور حدود ۷۶ سانتیمتری با میانگین مورد انتظار تعداد گاو در بهاربند بهدست آمد، پس این بهاربند نیمی از سال بیش از حد شلوغ است. در بیشتر موارد فراهم کردن ۱۴۰ % فضای آخور بیش از مقدار محاسبه شده باعث میشود که در بیش از ۹۰ درصد از طول سال فضای آخور کافی وجود داشته باشد.
گاوها موجوداتی اجتماعی هستند. ۲ روز اول پس از جابجایی بیشترین استرس را به دام تحمیل میکند و بیشتر برخوردهای فیزیکی در این ۲ روز رخ میدهد.
برای جلوگیری از آشفتگیهای اجتماعی بهدنبال ورود و خروج گاوها از بهاربند، بهترین کار این است که هفتگی گاوها را جابجا کنیم. بدترین کار این است که ما هر روز این برنامه جابجایی را داشته باشیم و هر روز این اختلال را در نظم اجتماعی دام، دامن بزنیم.
اگر یک اصطبل مخصوص زایش دارید، حداکثر زمانی که گاو باید در آن بماند ۴۸ ساعت است. آزمایشات نشان میدهد که اگر زایشها زیاد است و گاو ۷ تا ۱۰ روز در این بهاربند میماند، افزایش چشمگیر در کتوز و بیماریهای متابولیکی رخ خواهد داد.
بسترهای پوشیده شده با کاه بهترین انتخاب برای گاوهای انتظار زایش است. اگر فریاستال دارید، بستر شنی از بقیه بهتر است چرا که خطر ورم پستان در این نوع بستر به حداقل میرسد. استفاده از سطوح فشرده و خشن و نیز سطوح سیمانی بدترین انتخاب در این دوره است. حداقل عرض استال باید حدود ۱/۲۷ متر باشد. برای اینکه استالی ایدهآل برای گاوهای هلشتاین داشته باشیم نباید طول استال کمتر از ۲/۷۵ متر باشد. ریل گردنی باید حدود ۱/۲ تا ۱/۷ متر از سطح استال ارتفاع داشته باشد.
در این قسمت شما باید همواره رفتارهای گاو را کنترل نمایید. رفتار خوراک خوردن، اشتیاق به خوراک، شادابی و ظاهر خوب دام. معمولا در دامداریهایی که سربند دارند هر روز صبح گاوهای تازهزا مورد معاینه قرار میگیرند. باید توجه داشت که هر برنامه کنترلی نباید به بودجههای زمانی دام خدشه وارد کند. اگر روزی ۱ ساعت از زمان دام صرف این معاینات شود مشکلی بهوجود نمیآید ولی بیش از ۲ ساعت موجب برهم خوردن تعادل بودجههای زمانی دام شده و آسایش و زمان استراحت آن را کاهش میدهد. اندازهگیری تب در ۲ هفته اول پساز زایش بسیار ضروری است که اکثراً نادیده گرفته میشود.