روزهای باز اختیاری (VWP) (Voluntary Waiting Period) زمان بین زایش و تلقیح منجر به آبستنی مجدد آن گاو میباشد. VWP 60 روزه برای محاسبه نرخ آبستنی دختران استفاده میشود و یک استاندارد در سراسر صنعت شیری است. تأخیر در تولید مثل باعث میشود که رحم جمع شده و به سایز قبل از بارداری برگردد و تعادل منفی انرژي در گاو متوفف شود.
طبق آمار سازمان بهبود دامهای شیری، میانگین روزهای باز تا تلقیح موفق ۹۰ روز است. ممکن است برخی از دامداریها برای افزایش دوره شیردهی دام های پر تولید انتخاب کنند که VWP طولانیتری داشته باشند، استراتژی دیگر تنظیم VWP به صورت فصلی است، به طوری که در طول تابستان به دلیل احتمال آبستنی پایین تلقیح انجام نشود. برخی دیگر از دامداریها اگر نیروی کار و یا فضای کافی برای افزایش سایز گله نداشته باشند ممکن است VWP را طولانیتر کنند.
بسیاری از مطالعات تاثیر اقتصادی طولهای مختلف VWP را بررسی کردهاند، طبق نتایج بدست آمده بیشترین سود برای روز های باز کمتر از 70 روز است، اما تا زمانی که بیشتر از 42 روز باشد، همچنان سودآور است. مطالعات نشان دادهاند که در مقایسه گاوهای شکم اول و چند بار زایش، از آنجایی که گاو های شکم اول هنوز از نظر فیزیکی در حال رشد هستند و تعادل منفی انرژي بیشتری را تجربه میکنند، داشتن VWP طولانیتر پس از اولین زایش از نظر اقتصادی بهتر است. همچنین طولانیتر شدن روزهای باز پس از زایش اول سبب افزایش نرخ گیرایی و کاهش تعداد تلقیح منجر به آبستنی میشود. اما برای گاوهایی که چندین بار زایش داشتهاند افزایش روز های باز از ۶۰ به ۸۸ به طور قابل توجهی اثر منفی بر اقتصاد گله گذاشته و احتمال حذف بالا میرود.
بسته به هدف پرورش ممکن است روزهای باز از مزرعهای به مزرعه دیگر متفاوت باشد اما بهتر است فاصله زمانی زایش 12 تا 13 ماه حفظ شود.
در صورتی که دامدار به هدف خود نرسیده و روز های باز بیشتر از حد استاندارد باشد، لازم است فورا در داخل گله عیبیابی انجام شود تا از ضررات ناشی از به تعویق افتادن گوسالهزایی، هزینه های تلقیح و ... جلوگیری شود.
از متداول ترین دلایل افزایش روز های باز عدم نظارت دقیق بر علائم فحلی و از دست دادن زمان مناسب تلقیح بوده که اگر با افزایش تعداد نیروی کار رفع نشود، برنامههای همزمانسازی فحلی توصیه می شود. میتوان برای تشخیص دقیق تر فحلی از گجتهای هوشمند نیز استفاده کرد.
از دلایل دیگر افزایش روزهای باز، خطا در تلقیح مصنوعی است. اگر دامداری در تلقیح تلیسه ها و شکم اول قبل از ۸۰ روز مشکل نداشته و نرخ گیرایی پایین باشد، ممکن است علت مدیریت دوره انتقال ضعیف باشد.گاو هایی که بیش از حد چاق و یا لاغر هستند نرخ گیرایی پایینتری دارند.
اگر مزرعه به هدف خود نرسد و روزها تا اولین سرویس آن بسیار زیاد باشد، باید عیبیابی رخ دهد. یک کشاورز باید با ارزیابی اینکه آیا گرما را از دست داده است یا نه، شروع کند. اگر گرما از دست رفته باشد، ممکن است به نیروی کار اضافی برای صرف زمان بیشتری برای بررسی حیوانات نیاز باشد. اگر افزایش زمان بررسی گرما مشکل را حل نکرد، ممکن است پروتکل همگامسازی لازم باشد. فن آوریهایی مانند مانیتورهای فعالیت نیز به تشخیص گرما کمک میکنند. اگر تشخیص گرما مشکلی ندارد، ممکن است مشکل زمانبندی با A.I باشد (تکنسین). اگر مزرعهای برای اولین بار قبل از 80 روز مشکلی در پرورش گاو نداشته باشد اما در این سرویس اول با نرخ باروری مشکل داشته باشد، ممکن است لازم باشد برنامه انتقال و نمرات وضعیت بدن گاوهای خود را ارزیابی کنند. گاوهایی که خیلی لاغر یا چاق هستند مشکلات باروری دارند که می تواند نشانه ای از برنامه انتقال ضعیف باشد.
در سیاستگذاریهای تولید مثل در گله لازم است ابتدا هدف اصلی که میتواند افزایش نرخ گیرایی، کاهش مشکلات دوره انتقال، افزایش تولید و یا کاهش نرخ حذف در گله باشد تعیین شده و پس از آن روزهای باز مناسب مشخص شود. ممکن است این عدد در دامداریهای مختلف متفاوت اما در عین حال حداکثر سودآوری را داشته باشد.
جهت راهنمایی برای مدیریت بهتر دامداری و مشاوره تخصصی انتخاب اسپرم مناسب طریق شمارههای مندرج در قسمت راههای ارتباطی با متخصصین ما در تماس باشید.
تهیه و تنظیم: نفیسه نجار
References
Buch, N. C., W. J. Tyler, and L. E. Casida. 1955. Postpartum estrus and involution of the uterus in an experimental herd of Holstein-Friesiancows. J. Dairy Sci. 38:73-79.
Burgers, E. E. A., A. Kok, R. M. A. Goselink, H. Hogeveen, B. Kemp, and A. T. M. van Knegsel. 2022. Revenues and costs of dairy cows withdifferent voluntary waiting periods based on data of a randomized control trial. J. Dairy Sci. 105:4171-4188.
Fodor, I., G. Gabor, Z. Lang, Z. Abonyi-Toth, and L. Ozsvari. 2019. Relationship between reproductive management practices and fertility inprimiparious and multiparous dairy cows. Can. J. Vet Res. 83:218-227.
Inchaisri, C., R. Jorritsma, P. L. A. M. Vos, G. C. van der Weijden, and H. Hogeveen. 2011. Analysis of the economically optimal voluntarywaiting period for first insemination. J. Dairy Sci. 94:3811-3823.
Miller, R. H., H. D. Norman, M. T. Kuhn, J. S. Clay, and J. L. Hutchison. 2007. Voluntary Waiting Period and Adoption of SynchronizedBreeding in Dairy Herd Improvement Herds. J. Dairy Sci. 90:1594-1606.
Rasmussen, A. E., R. Bage, K. Holtenius, E. Strandberg, C. von Bromssen, M. Akerlind, and C. Krongvist. 2023. A randomized study on theeffect of an extended voluntary waiting period in primiparious dairy cows on fertility, health, and culling during first and second lactation. J.Dairy Sci. 106:8897-8909.
Stangaferro, M. L., R. Wijma, M. Masello, M. J. Thomas, and J. O. Giordano. 2018. Economic performance of lactating dairy cows submittedfor first service timed artificial insemination after a voluntary waiting period of 60 or 88 days. J. Dairy Sci. 101: 7500-7516
VanRaden, P. M., A. H. Sanders, M. E. Tooker, R. H. Miller, H. D. Norman, M. T. Kuhn, and G. R. Wiggans. 2004. Development of a nationalgenetic evaluation for cow fertility. J. Dairy Sci. 87:2285-2292.
Weller, J. I., and Y. Folman. 1990. Effects of calf value and reproductive management on optimum days to first breeding. J. Dairy Sci.73:1318-1326.