الزامات بهرهبرداری از تهویه طبیعی به دلیل استفاده از منابع طبیعی و کاهش هزینههای مرتبط با فنآوریها و نیروی الکتریکی مزایای قابل ملاحظهای دارد. این منابع شامل جریانهای بادی همسوی جایگاه، جریانهای باد مخالف جایگاه، و جریانهای هوای گرم درون جایگاه است. هنگامی که جریان هوا حضور دارد، تهویه جایگاه به نیروی شناور حرارتی و خروجیهای هوا وابسته است. به دلیل نبود تولید گرما توسط گوسالهها به اندازه کافی برای ایجاد نیروی شناور حرارتی، تهویه طبیعی به طور معمول برای ایجاد شرایط بهینه برای آنها کافی نیست.
محدودیتهای بیشتر در تهویه طبیعی در زمانی ایجاد میشود که هوای بیرون گرمتر از هوای درون جایگاه است، که این وقتها معمولاً در ساعاتی از روز رخ میدهد که نور خورشید هوای بیرون را سریعتر از هوای داخل گرم میکند. در این زمان، هوایی که از بیرون به فضای داخلی وارد میشود، به صورت مستقیم از طریق شکافهای لبهای به بیرون از جایگاه میرود و به خوبی با هوای درون جایگاه ترکیب نمیشود. بنابراین، برای رفع این محدودیتها، معمولاً از سیستمهای تهویه لولهای فشار مثبت برای تکمیل تهویه طبیعی استفاده میشود و این سیستم تا حداقل به نرخ ۴ بار تعویض هوا در ساعت دست میدهد. در اینجا، اولویت اصلی بهبود سلامتی گوسالههاست.
شکل ۱ نشاندهنده تأمین تهویه طبیعی در جایگاههای دامداری است. در روزهای زمستان، هوا از طریق شکافهای لبهای وارد جایگاه میشود و پس از گرم شدن، از شکافهای سقفی خارج میشود. در این سیستم، تهویه لولهای با فشار مثبت برای تأمین نرخ تبادل هوای مناسب در زمستان و جریان هوای تازه برای گوسالهها در طول سال، به ویژه در روزهایی که هوا ساکن است، بسیار مؤثر است.
هنگامی که باد جریان دارد، از طریق دیوارههای جانبی به داخل وارد میشود و با هوای درون جایگاه ترکیب میشود، سپس از شکافهای سقفی خارج میشود. دیوارههای جانبی باید به گونهای باز باشند که بادهای غالب را در هوای گرم جذب کنند. این روش به کاهش هزینهها در مقایسه با تهویه کاملاً مکانیکی کمک میکند.
در طراحی جایگاههای دامداری، توصیههای رایج برای بهرهبرداری از تهویه طبیعی در زمستان شامل استفاده از دریچههای سقفی، شکافهای لبهای و شیب داخلی سقف میشوند. همچنین، تعبیه دریچههای سقفی به نسبت ۵ سانتی متر به ازای هر ۳ متر عرض ساختمان توصیه میشود. این اقدام برای کنترل رانش باد و تأمین هوای گرم ضروری است. در جایگاههای دامداری، معمولاً از دریچههای سقفی کلاهکدار دو طرفه استفاده میشود، که برای محدود کردن ورود رطوبت به جایگاه مناسباند. تعبیه چند کلاهک گنبدی نیز میتواند همان اثر را داشته باشد، به شرطی که در مجموع فضای باز معادل دریچههای معمولی را فراهم کنند.
همچنین، دریچههای لبهای در بالای دیوارههای جانبی نیز به معادل شکافهای سقفی خواهند بود، اگر هر کدام از آنها ۲/۵ سانتی متر به ازای هر ۳ متر عرض سالن ورودی هوا داشته باشند. در زمانهایی که شکافهای لبهای در دیوارههای جانبی نصب میشوند، این امکان وجود دارد که در بالا یا بین پردههای جمعشونده باشند. در این صورت، پردهها باید با بلوکهای محکم بسته شوند تا حداقل ورودی مورد نیاز تأمین شود. همچنین، شیب داخلی سقف باید به نسبت حداقل ۱ به ۴ افزایش یابد تا هوای گرم به سمت شکافهای سقفی جریان داشته باشد.
در زمان گرم شدن هوا، پردههای جانبی باید باز شوند تا باد به طور مستقیم به درون جایگاه دارای تهویه طبیعی وارد شود. برای این منظور، حداقل ۵۰ درصد دیوارههای جانبی باید قابل باز شدن باشند، و در بهاربندهای جدید، باز شدن ۸۰ درصد این دیوارهها توصیه میشود. ارتفاع دیواره جانبی باید بسته به عرض ساختمان انتخاب شود. عموماً ۳/۷ متر به عنوان حداقل ارتفاع برای ساختمانهای با کمتر از ۱۲/۲ متر مربع مناسب است، و در ساختمانهای با عرض ۱۸/۳ متر یا بیشتر، حدود ۴/۳ متر مناسب است. دیوارههای ثابت یا پایههای زیر پردهها باید کوتاه و تقریباً ۶۰ سانتی متر بالای کف بهاربند محدود شوند.
با توجه به این توصیهها و مباحث ارائه شده، میتوان بهبود در تهویه طبیعی و شرایط دامداری در جایگاههای دامداری را ایجاد کرد. این اقدامات به کاهش هزینهها و بهبود سلامت گوسالهها کمک میکنند.
مقالات مرتبط با گاو شیری:
ویژگی بهاربندهای بهره مند از تهویه طبیعی
اثرات منفی عدم مدیریت سیلو روی عملکرد شکمبه
ملاحظات مربوط به کاربرد آب پاش ها